📌 1. Denkleştirme (İade) Nedir?
📌 Denkleştirme, miras bırakanın hayatta iken bir mirasçısına yaptığı malvarlığı kazandırmalarının (bağış, hibe, borç silme vb.) diğer mirasçılarla eşitlenmesini sağlamak amacıyla yapılan bir işlemdir.
✔ Mirasın adil bir şekilde paylaştırılmasını amaçlar.
✔ Yasal mirasçılar için geçerlidir, atanmış mirasçılar için uygulanmaz.
✔ Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 669-675. maddelerinde düzenlenmiştir.
🚨 Örnek: Bir baba, hayattayken bir çocuğuna ev bağışlamışsa, denkleştirme kapsamında diğer mirasçıların hakları korunur.
📌 2. Denkleştirme Hangi Durumlarda Uygulanır?
📌 Denkleştirme, miras bırakanın belirli mirasçılara hayatta iken yaptığı kazandırmaların mirastan düşülerek denge sağlanması amacıyla uygulanır.
| Denkleştirme Uygulanan Durumlar | Açıklama |
|---|---|
| Bağışlar ve Hibeler | Miras bırakan, sağlığında bir mirasçısına taşınmaz veya para bağışladıysa, denkleştirme yapılır. |
| Borç Affı veya Silinmesi | Miras bırakan, bir mirasçısının borcunu silmişse, bu borç mirastan düşülerek diğer mirasçılar için denkleştirme yapılır. |
| Eğitim ve Meslek Edindirme Desteği | Miras bırakan, bir mirasçısına diğerlerine oranla fazla eğitim veya meslek desteği verdiyse, bu durum denkleştirme kapsamında değerlendirilir. |
🚨 Örnek: Bir baba, hayattayken bir oğluna dükkân bağışlamış, diğer çocuklarına ise bir şey vermemişse, miras paylaşımı sırasında denkleştirme yapılır.
📌 3. Denkleştirme Hangi Mirasçılar İçin Geçerlidir?
📌 Denkleştirme, yalnızca yasal mirasçılar arasında uygulanır.
✔ Sadece miras bırakanın altsoyu (çocuklar, torunlar) için geçerlidir.
✔ Eş ve anne-baba gibi diğer yasal mirasçılar için denkleştirme uygulanmaz.
✔ Atanmış mirasçılar için denkleştirme yapılmaz.
🚨 Örnek: Bir baba, sadece bir oğluna malvarlığı devrettiğinde, diğer çocuklarının miras hakkını korumak için denkleştirme uygulanır.
📌 4. Denkleştirme Nasıl Yapılır?
📌 Denkleştirme işlemi iki farklı yöntemle gerçekleştirilir:
| Denkleştirme Türü | Açıklama |
|---|---|
| Fiili Denkleştirme (Malın Aynen Geri Verilmesi) | Mirasçı, kendisine yapılan kazandırmayı aynen geri verir. |
| Mali Denkleştirme (Malın Değerinin Mirastan Düşülmesi) | Mirasçı, kazandırmanın değerini hesaplayarak diğer mirasçılara eşit paylaştırır. |
🚨 Örnek: Bir mirasçı, kendisine verilen bir evi aynen geri verebilir veya evin değerini miras paylaşımında hesaba katabilir.
📌 5. Denkleştirme Talep Edilmezse Ne Olur?
📌 Eğer denkleştirme talep edilmezse:
✔ Mirasçılar, mirası olduğu gibi paylaşır ve denkleştirme yapılmaz.
✔ Mirasçılar arasında eşitsizlik meydana gelebilir.
✔ Mahkemeye başvurularak denkleştirme talep edilebilir.
🚨 Örnek: Bir mirasçı, diğer mirasçının haksız kazanç sağladığını düşünüyorsa, mahkemeye başvurabilir.
📌 6. Denkleştirme Davası Açma Süreci
📌 Denkleştirme davası, miras paylaşımında hakkaniyetin sağlanması amacıyla açılır.
✔ Yetkili Mahkeme: Mirasın açıldığı yer Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.
✔ Kimler Açabilir? Denkleştirmeden zarar gören yasal mirasçılar dava açabilir.
✔ Zaman Aşımı: 10 yıl içinde denkleştirme talep edilebilir.
🚨 Örnek: Bir kardeş, diğer kardeşin babasından haksız kazanç sağladığını düşünüyorsa, mahkemeye başvurarak denkleştirme talep edebilir.
📌 7. Denkleştirme ile Tenkis Davası Arasındaki Farklar
📌 Denkleştirme ve tenkis davası farklı hukuki süreçlerdir:
| Özellik | Denkleştirme | Tenkis |
|---|---|---|
| Kimler için geçerli? | Yasal mirasçılar için uygulanır. | Saklı paylı mirasçılar için uygulanır. |
| Hangi kazandırmalar kapsanır? | Miras bırakanın sağlığında yaptığı kazandırmalar. | Saklı payı ihlal eden vasiyet veya miras sözleşmeleri. |
| Amaç | Eşit paylaşımı sağlamak. | Saklı pay hakkını korumak. |
🚨 Örnek: Bir baba, oğluna büyük miktarda para bağışladıysa denkleştirme uygulanır; ancak saklı paylı mirasçıların hakkı ihlal edilirse tenkis davası açılır.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Denkleştirme her miras paylaşımında zorunlu mu?
📌 Hayır, sadece mirasçılar talep ederse yapılır.
🔹 Denkleştirme hangi mallar için uygulanır?
📌 Taşınmazlar, para, ticari işletmeler ve diğer büyük değerli bağışlar için geçerlidir.
🔹 Denkleştirme davası açma süresi nedir?
📌 Mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde dava açılabilir.
🔹 Denkleştirme hangi mirasçılar için geçerlidir?
📌 Sadece altsoy mirasçıları (çocuklar, torunlar) için uygulanır.
🔹 Denkleştirme mahkeme kararı olmadan yapılabilir mi?
📌 Evet, mirasçılar kendi aralarında anlaşarak da denkleştirme yapabilir.
Bir yanıt yazın