Evlilik birliği içinde eşlerin birlikte yaşadığı konutun korunması, Türk Medeni Kanunu’nda özel bir güvence altına alınmıştır. Bu koruma, “aile konutu şerhi” ile tapu siciline işlenerek hukuken de güçlendirilir. Özellikle boşanma, mal rejimi tasfiyesi ve haciz gibi durumlarda eşin mağduriyetini önlemek açısından hayati önem taşır.
Bu yazıda aile konutu şerhi nedir, nasıl konulur, hangi hakları sağlar ve nasıl kaldırılır gibi sorulara 2025 yılı güncel mevzuatı çerçevesinde detaylı yanıtlar bulacaksınız.
Aile Konutu Nedir?
Aile konutu, eşlerin evlilik süresince birlikte yaşadıkları, ortak yaşamlarını sürdürdükleri ana ikametgah adresidir. Bu konut tek bir eşin adına tapulu olsa bile, diğer eşin rızası olmadan bazı işlemler yapılamaz.
Hukuki dayanak: Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi
Aile Konutu Şerhi Nedir?
Aile konutu şerhi, eşlerden biri adına kayıtlı olan taşınmazın tapu siciline, “aile konutu” olduğuna dair konulan resmi kayıttır. Bu şerh sayesinde:
- Tapu sahibi eş, diğer eşin açık rızası olmadan evi satamaz, kiralayamaz veya ipotek edemez.
- Şerh, üçüncü kişilere karşı hukuki koruma sağlar.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?
📋 Gerekli Belgeler:
- Nüfus kayıt örneği (adresin birlikte yaşandığını gösteren)
- Evlilik cüzdanı
- Tapu senedi
- Kimlik belgesi
- Dilekçe (eş tarafından yazılır)
🏢 Başvuru Yeri:
- Tapu Müdürlüğü
Not: Eşlerden biri adına kayıtlıysa, diğer eşin tek başına başvurusu yeterlidir. Tapu sahibinin rızası aranmaz.
Aile Konutu Şerhi Olmadan Ev Satılırsa Ne Olur?
- Diğer eşin rızası yoksa ve şerh yoksa, satım işlemi yapılabilir.
- Ancak satış iyi niyetli üçüncü kişiye karşı geçerli olur.
- Eş dava açarak işlemin iptali veya tazminat talep edebilir.
Aile Konutu Şerhi Hangi Taşınmazlara Konulabilir?
- Konut niteliğindeki gayrimenkuller
- Eşlerin birlikte yaşadığı tek konut (birden fazla olamaz)
- Tapuda mesken olarak kayıtlı olmalıdır
Aile Konutu Şerhi Ne Sağlar?
| Hak/Koruma | Açıklama |
|---|---|
| Satış Engeli | Diğer eşin yazılı rızası olmadan satış yapılamaz |
| Kira Engeli | Kiraya verme işlemi de rıza gerektirir |
| İpotek Engeli | Evin ipotek edilmesi, borç için teminat gösterilmesi engellenir |
| Boşanma Halinde Koruma | Mal rejimi tasfiyesinde eşin payı korunur |
Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır?
- Evliliğin sona ermesi (boşanma, ölüm)
- Konutun aile konutu niteliğini kaybetmesi
- Eşlerin ortak talebiyle tapu müdürlüğüne başvuru
Not: Şerh, tek taraflı kaldırılamaz. Mahkeme kararı da gerekebilir.
Yargıtay Kararlarıyla Aile Konutu Şerhi
- Yargıtay, aile konutu şerhi olmasa bile, eşin rızası olmadan yapılan satışlarda eşin dava açma hakkı olduğunu kabul eder.
- Özellikle üçüncü kişinin aile konutu olduğunu bilmesi halinde yapılan devirler, iptal edilebilir.
Sık Sorulan Sorularla Aile Konutu Şerhi
❓ Evin tapusu eşimin adına. Yine de aile konutu şerhi koyabilir miyim?
Evet. Tek başına başvuruda bulunabilirsiniz.
❓ Aile konutu şerhi olan ev haczedilebilir mi?
Genellikle eşin rızası olmadan yapılan işlemler geçersiz sayılır. Ancak haciz, alacaklının niteliğine göre mümkün olabilir.
❓ Kiralık evde aile konutu şerhi olur mu?
Hayır. Şerh sadece tapulu taşınmazlarda geçerlidir.
❓ Birden fazla konuta aile konutu şerhi konulabilir mi?
Hayır. Her aile için sadece bir konut aile konutu olarak kabul edilir.
Sonuç: Aile Konutu Şerhi Evlilikte Güvencedir
Aile konutu şerhi, evlilik birliğinde eşlerin ortak yaşam alanlarını koruyan ve tek taraflı kararlarla mağduriyeti engelleyen önemli bir hukuki güvencedir. Özellikle kadın eşlerin hak kaybına uğramaması açısından 2025 yılında da en etkili koruma mekanizmaları arasında yer almaktadır.
Bu nedenle eşlerden biri adına tapulu olan konutta yaşıyorsanız, bir an önce aile konutu şerhi koydurmanız önerilir.
Bir yanıt yazın