Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler ve Tarafların Hakları Nelerdir?

📌 1. Arabuluculuk Nedir?

Arabuluculuk, taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlıkların, tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi (arabulucu) eşliğinde çözülmesini sağlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur.

Hızlı, düşük maliyetli ve gizli bir çözüm sunar.
Tarafların kendi çözümlerini üretmesini teşvik eder.
Mahkemeye gitmeden anlaşmaya varmayı amaçlar.

📌 Türkiye’de hem “zorunlu” hem de “ihtiyari” (isteğe bağlı) arabuluculuk uygulanmaktadır.

🚨 Örnek: İşten çıkarılan bir çalışan, tazminatını almak için önce arabulucuya başvurmak zorundadır.


📌 2. Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?

📌 Arabuluculuk süreci belirli aşamalardan oluşur:

2.1. Başvuru Aşaması

Zorunlu arabuluculukta, mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurmak zorunludur.
Başvuru, uyuşmazlığın olduğu yerdeki Adliyelerde bulunan Arabuluculuk Bürosu’na yapılır.
İhtiyari arabuluculukta taraflar, doğrudan bir arabulucuya başvurabilir.

🚨 Örnek: İşçi kıdem tazminatını talep ettiğinde, dava açmadan önce arabulucuya başvurmalıdır.


2.2. Arabulucunun Belirlenmesi

Arabulucu, Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı arabulucular arasından seçilir.
Zorunlu arabuluculukta, Adalet Bakanlığı sisteminden otomatik atanır.
Taraflar ortak bir arabulucu üzerinde anlaşabilir.

🚨 Örnek: Ticari bir uyuşmazlıkta, taraflar kendi belirledikleri bir arabulucuya gitmeyi tercih edebilir.


2.3. İlk Görüşme ve Arabuluculuk Oturumları

Arabulucu, tarafları bilgilendirir ve sürecin işleyişini açıklar.
Taraflar doğrudan veya avukatları aracılığıyla görüşmelere katılabilir.
Müzakereler sonucunda anlaşma sağlanırsa, resmi bir anlaşma belgesi hazırlanır.

🚨 Örnek: İşveren ve işçi, arabulucu eşliğinde görüşerek tazminat miktarında anlaşabilir.


2.4. Anlaşma veya Anlaşamama Durumu

Eğer taraflar anlaşırsa, mahkeme kararı gibi bağlayıcı bir “anlaşma tutanağı” hazırlanır.
Eğer anlaşamazlarsa, “anlaşamama tutanağı” düzenlenir ve taraflar dava açma hakkına sahip olur.

🚨 Örnek: Kira uyuşmazlığında ev sahibi ve kiracı anlaşamazsa, kiracı dava açabilir.


📌 3. Arabuluculuğun Avantajları Nelerdir?

📌 Arabuluculuk sürecinin taraflara sunduğu bazı avantajlar şunlardır:

Hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm sunar.
Mahkeme sürecine göre daha az masraflıdır.
Tarafların gizliliğini korur.
Tarafların kendi çözümlerini üretmesine imkan tanır.

🚨 Örnek: Ticari bir uyuşmazlıkta, dava yıllarca sürebilirken, arabuluculuk süreci genellikle 2-4 hafta içinde tamamlanır.


📌 4. Arabuluculukta Tarafların Hakları Nelerdir?

📌 Arabuluculuk sürecine katılan taraflar şu haklara sahiptir:

Gönüllülük Esası: Arabuluculuk sürecine katılmak zorunlu değildir, ancak zorunlu arabuluculukta görüşmelere katılmak gereklidir.
Eşitlik İlkesi: Taraflar sürecin her aşamasında eşit haklara sahiptir.
Gizlilik Hakkı: Arabuluculuk görüşmelerinde konuşulanlar, mahkemede delil olarak kullanılamaz.
Bağımsız ve Tarafsız Arabulucu: Arabulucu, hiçbir tarafı kayırmadan süreci yönetmelidir.
Serbest Anlaşma Hakkı: Taraflar, mahkeme kararı olmadan kendi çözüm yollarını belirleyebilir.
Dava Açma Hakkı: Arabuluculuk süreci sonunda anlaşma sağlanamazsa taraflar mahkemeye başvurabilir.

🚨 Örnek: Bir işçi, kıdem tazminatı konusunda anlaşılamazsa, İş Mahkemesi’ne başvurabilir.


📌 5. Hangi Davalarda Arabuluculuk Uygulanır?

📌 Türkiye’de zorunlu arabuluculuk şu davalarda uygulanmaktadır:

İş davaları (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, maaş alacakları)
Ticari davalar (şirketler arası sözleşme uyuşmazlıkları)
Tüketici davaları (ayıplı mal ve hizmetler, e-ticaret anlaşmazlıkları)
Kamulaştırma ve idari davalar (kamulaştırma bedelinin tespiti gibi)

🚨 Örnek: Bozulan bir cep telefonunu iade edemeyen bir tüketici, arabuluculuğa başvurmak zorundadır.


📌 6. Arabuluculuk Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Arabuluculuk başvurusu zamanında yapılmalıdır.
Taraflar, süreci dikkatli takip etmeli ve hukuki destek almalıdır.
Anlaşmaya varıldıysa, anlaşma belgesi dikkatlice incelenmelidir.
Anlaşma sağlanmazsa, dava açma süresi gözden kaçırılmamalıdır.

🚨 Örnek: İşe iade davası açmak isteyen bir işçi, fesih bildirimi aldıktan sonra 1 ay içinde arabuluculuğa başvurmalıdır.


📌 7. Sıkça Sorulan Sorular

🔹 Arabuluculuk süreci ne kadar sürer?
📌 Genellikle 2 ila 4 hafta içinde tamamlanır.

🔹 Zorunlu arabuluculukta anlaşmazlık olursa ne olur?
📌 Taraflar, anlaşmazlık tutanağı aldıktan sonra dava açabilir.

🔹 Arabuluculuk sürecine katılmayan tarafa yaptırım var mı?
📌 Evet, davayı kaybederse tüm mahkeme masraflarını ödemek zorunda kalabilir.

🔹 Arabuluculuk görüşmeleri gizli mi?
📌 Evet, konuşulanlar mahkemede delil olarak kullanılamaz.

🔹 Arabuluculuk anlaşması bağlayıcı mı?
📌 Evet, anlaşma sağlanırsa mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır.

Categories:

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir