📌 1. Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlıkların, tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi (arabulucu) eşliğinde çözülmesini sağlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur.
✔ Hızlı, düşük maliyetli ve gizli bir çözüm sunar.
✔ Tarafların kendi çözümlerini üretmesini teşvik eder.
✔ Mahkemeye gitmeden anlaşmaya varmayı amaçlar.
📌 Türkiye’de hem “zorunlu” hem de “ihtiyari” (isteğe bağlı) arabuluculuk uygulanmaktadır.
🚨 Örnek: İşten çıkarılan bir çalışan, tazminatını almak için önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
📌 2. Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
📌 Arabuluculuk süreci belirli aşamalardan oluşur:
2.1. Başvuru Aşaması
✔ Zorunlu arabuluculukta, mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurmak zorunludur.
✔ Başvuru, uyuşmazlığın olduğu yerdeki Adliyelerde bulunan Arabuluculuk Bürosu’na yapılır.
✔ İhtiyari arabuluculukta taraflar, doğrudan bir arabulucuya başvurabilir.
🚨 Örnek: İşçi kıdem tazminatını talep ettiğinde, dava açmadan önce arabulucuya başvurmalıdır.
2.2. Arabulucunun Belirlenmesi
✔ Arabulucu, Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı arabulucular arasından seçilir.
✔ Zorunlu arabuluculukta, Adalet Bakanlığı sisteminden otomatik atanır.
✔ Taraflar ortak bir arabulucu üzerinde anlaşabilir.
🚨 Örnek: Ticari bir uyuşmazlıkta, taraflar kendi belirledikleri bir arabulucuya gitmeyi tercih edebilir.
2.3. İlk Görüşme ve Arabuluculuk Oturumları
✔ Arabulucu, tarafları bilgilendirir ve sürecin işleyişini açıklar.
✔ Taraflar doğrudan veya avukatları aracılığıyla görüşmelere katılabilir.
✔ Müzakereler sonucunda anlaşma sağlanırsa, resmi bir anlaşma belgesi hazırlanır.
🚨 Örnek: İşveren ve işçi, arabulucu eşliğinde görüşerek tazminat miktarında anlaşabilir.
2.4. Anlaşma veya Anlaşamama Durumu
✔ Eğer taraflar anlaşırsa, mahkeme kararı gibi bağlayıcı bir “anlaşma tutanağı” hazırlanır.
✔ Eğer anlaşamazlarsa, “anlaşamama tutanağı” düzenlenir ve taraflar dava açma hakkına sahip olur.
🚨 Örnek: Kira uyuşmazlığında ev sahibi ve kiracı anlaşamazsa, kiracı dava açabilir.
📌 3. Arabuluculuğun Avantajları Nelerdir?
📌 Arabuluculuk sürecinin taraflara sunduğu bazı avantajlar şunlardır:
✔ Hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm sunar.
✔ Mahkeme sürecine göre daha az masraflıdır.
✔ Tarafların gizliliğini korur.
✔ Tarafların kendi çözümlerini üretmesine imkan tanır.
🚨 Örnek: Ticari bir uyuşmazlıkta, dava yıllarca sürebilirken, arabuluculuk süreci genellikle 2-4 hafta içinde tamamlanır.
📌 4. Arabuluculukta Tarafların Hakları Nelerdir?
📌 Arabuluculuk sürecine katılan taraflar şu haklara sahiptir:
✔ Gönüllülük Esası: Arabuluculuk sürecine katılmak zorunlu değildir, ancak zorunlu arabuluculukta görüşmelere katılmak gereklidir.
✔ Eşitlik İlkesi: Taraflar sürecin her aşamasında eşit haklara sahiptir.
✔ Gizlilik Hakkı: Arabuluculuk görüşmelerinde konuşulanlar, mahkemede delil olarak kullanılamaz.
✔ Bağımsız ve Tarafsız Arabulucu: Arabulucu, hiçbir tarafı kayırmadan süreci yönetmelidir.
✔ Serbest Anlaşma Hakkı: Taraflar, mahkeme kararı olmadan kendi çözüm yollarını belirleyebilir.
✔ Dava Açma Hakkı: Arabuluculuk süreci sonunda anlaşma sağlanamazsa taraflar mahkemeye başvurabilir.
🚨 Örnek: Bir işçi, kıdem tazminatı konusunda anlaşılamazsa, İş Mahkemesi’ne başvurabilir.
📌 5. Hangi Davalarda Arabuluculuk Uygulanır?
📌 Türkiye’de zorunlu arabuluculuk şu davalarda uygulanmaktadır:
✔ İş davaları (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, maaş alacakları)
✔ Ticari davalar (şirketler arası sözleşme uyuşmazlıkları)
✔ Tüketici davaları (ayıplı mal ve hizmetler, e-ticaret anlaşmazlıkları)
✔ Kamulaştırma ve idari davalar (kamulaştırma bedelinin tespiti gibi)
🚨 Örnek: Bozulan bir cep telefonunu iade edemeyen bir tüketici, arabuluculuğa başvurmak zorundadır.
📌 6. Arabuluculuk Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
✔ Arabuluculuk başvurusu zamanında yapılmalıdır.
✔ Taraflar, süreci dikkatli takip etmeli ve hukuki destek almalıdır.
✔ Anlaşmaya varıldıysa, anlaşma belgesi dikkatlice incelenmelidir.
✔ Anlaşma sağlanmazsa, dava açma süresi gözden kaçırılmamalıdır.
🚨 Örnek: İşe iade davası açmak isteyen bir işçi, fesih bildirimi aldıktan sonra 1 ay içinde arabuluculuğa başvurmalıdır.
📌 7. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Arabuluculuk süreci ne kadar sürer?
📌 Genellikle 2 ila 4 hafta içinde tamamlanır.
🔹 Zorunlu arabuluculukta anlaşmazlık olursa ne olur?
📌 Taraflar, anlaşmazlık tutanağı aldıktan sonra dava açabilir.
🔹 Arabuluculuk sürecine katılmayan tarafa yaptırım var mı?
📌 Evet, davayı kaybederse tüm mahkeme masraflarını ödemek zorunda kalabilir.
🔹 Arabuluculuk görüşmeleri gizli mi?
📌 Evet, konuşulanlar mahkemede delil olarak kullanılamaz.
🔹 Arabuluculuk anlaşması bağlayıcı mı?
📌 Evet, anlaşma sağlanırsa mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır.
Bir yanıt yazın