📌 1. Zamanaşımı Nedir?

📌 Zamanaşımı, belirli bir süre geçtikten sonra, bir hakkın talep edilmesi veya bir borcun ifa edilmesi imkânının ortadan kalkması anlamına gelir.
✔ Türk hukuk sisteminde zamanaşımı süreleri, farklı hukuk dallarına göre değişiklik gösterir.
✔ Zamanaşımı süresi dolduğunda, alacaklı hakkını talep edemez veya devlet ceza verme yetkisini kaybedebilir.

🚨 Örnek:
Borçlar hukuku açısından 10 yıllık zamanaşımı süresi dolduğunda, alacaklı borçludan alacağını talep edemez.

---

📌 2. Zamanaşımı Türleri Nelerdir?

Zamanaşımı Türü	Açıklama
Hak Düşürücü Süre	Süre geçtikten sonra hak tamamen sona erer. Mahkeme re’sen dikkate alır.
Dava Zamanaşımı	Süre dolduğunda alacak hakkı sona ermez ama dava açılırsa borçlu zamanaşımı itirazında bulunabilir.
Ceza Zamanaşımı	Suç işlendiği tarihten sonra belirli bir süre içinde dava açılmazsa kamu davası düşer.
İcra Takibi Zamanaşımı	Alacağın tahsili için belirli süre içinde icra takibi yapılmazsa hak düşer.

🚨 Örnek:
İşçi, kıdem tazminatını 5 yıl içinde talep etmezse zamanaşımına uğrar.

---

📌 3. Zamanaşımı Süreleri Nasıl İşler?

📌 Zamanaşımı süresi, genellikle hakkın doğduğu veya ihlal edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
✔ Ancak bazı durumlarda zamanaşımı süresi durar veya kesilir.

🚨 Örnek:
Bir alacak davasında, borcun vadesi 01.01.2020 ise 10 yıllık zamanaşımı süresi 01.01.2030 tarihinde dolacaktır.

---

📌 4. Zamanaşımı Süresinin Durması Nedir?

📌 Zamanaşımı süresinin durması, belirli bir durumun ortaya çıkmasıyla birlikte sürenin geçici olarak işlememesidir.
✔ Durma sebebi ortadan kalktıktan sonra süre kaldığı yerden işlemeye devam eder.

Durma Sebepleri:

Durma Sebebi	Açıklama
Mücbir Sebep (Doğal Afet, Savaş, Salgın)	Borçlunun veya alacaklının elinde olmayan sebeplerle dava açamaması.
Taraflardan Birinin Fiil Ehliyetsizliği	Reşit olmama veya kısıtlı olma gibi durumlar.
Borçlunun Hileyle Alacaklıyı Engellemesi	Alacaklının hakkını talep etmesini engelleyen kötü niyetli davranışlar.
Miras Ortaklığının Devam Etmesi	Mirasçılar paylaşımı yapmamışsa zamanaşımı işlemez.

🚨 Örnek:
Bir deprem nedeniyle adliyeler kapalı kalmışsa, bu süre boyunca zamanaşımı durur.

---

📌 5. Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi Nedir?

📌 Kesilme, zamanaşımı süresinin baştan başlamasına neden olan olayları ifade eder.
✔ Kesilme olduktan sonra, süre yeniden başlar.

Kesilme Sebepleri:

Kesilme Sebebi	Açıklama
Borçlunun Borcu Kabul Etmesi	Borcun varlığını sözlü/yazılı olarak kabul etmesi.
İcra Takibi Başlatılması	Borçlunun aleyhine icra takibi yapılması.
Dava Açılması	Alacakla ilgili dava açılması.
Borçlunun Kısmen Ödeme Yapması	Borcun bir kısmını ödeyerek borcu kabul etmiş sayılması.

🚨 Örnek:
Borçlu, 2020’de borcunu kabul ettiğinde, zamanaşımı süresi sıfırlanır ve yeniden işlemeye başlar.

---

📌 6. Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesinin Sonuçları

Durma	Kesilme
Süre geçici olarak durur, sebep ortadan kalkınca devam eder.	Süre sıfırlanır ve yeniden başlar.
Durma süresi zamanaşımı süresine eklenir.	Önceki geçen süre dikkate alınmaz.

🚨 Örnek:
Borçlu, 3 yıl boyunca ödeme yapmamış ancak 3. yıl sonunda kısmi ödeme yapmışsa, zamanaşımı süresi sıfırlanır ve tekrar başlar.

---

📌 7. Örnek Senaryolar

Senaryo 1:
Mehmet Bey, 2020 yılında birine borç vermiştir. 2025 yılında bu borç için icra takibi başlatırsa, zamanaşımı süresi kesilir ve 2025’ten itibaren yeniden işlemeye başlar.

Senaryo 2:
Bir işçi, iş kazası nedeniyle tazminat davası açmak isterken 2 yıl boyunca hastanede tedavi görmüştür. Bu süreçte dava açamaması mücbir sebep kabul edilerek zamanaşımı süresi durur.

---

📌 8. Sıkça Sorulan Sorular

🔹 Zamanaşımı süresi dolduktan sonra dava açılabilir mi?
📌 Açılabilir, ancak karşı taraf zamanaşımı itirazında bulunursa dava reddedilir.

🔹 Zamanaşımı süresi kesilirse ne olur?
📌 Süre sıfırlanır ve kesilme tarihinden itibaren yeniden işlemeye başlar.

🔹 Hangi durumlarda zamanaşımı durur?
📌 Mücbir sebep, fiil ehliyetsizlik, borçlunun hileli davranışları gibi durumlarda.

🔹 Kesilme ve durma arasındaki fark nedir?
📌 Durma süreci geçici olarak dondurur, kesilme ise süreyi sıfırlar.

🔹 Borçlu borcu kabul ederse zamanaşımı sıfırlanır mı?
📌 Evet, borcun kabul edilmesi zamanaşımını keser ve süre yeniden başlar.