Kira sözleşmesi uyarınca kiracının temel borcu, kira bedelini doğrudan kiraya verene ödemektir. Ancak uygulamada, bazı durumlarda kira bedelinin kiraya veren dışında bir kişiye (örneğin, vekil, ortak, mirasçı veya üçüncü bir kişi) ödendiği görülmektedir. Bu durum “kiranın başkasına ödenmesi” olarak adlandırılır ve bazı hukuki riskleri beraberinde getirir. Bu yazıda, bu tür ödemelerin geçerliliği, hangi hallerde kabul edilebilir olduğu, kiracının nasıl korunabileceği ve kiraya verenin hangi haklara sahip olduğu detaylı olarak incelenmektedir.
Kira Borcu ve Ödeme Yükümlülüğü
Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının temel yükümlülüğü, sözleşmede kararlaştırılan kira bedelini zamanında ve eksiksiz olarak kiraya verene veya yetkili temsilcisine ödemektir. Kira borcu kişiye sıkı sıkıya bağlı bir borç olup, doğru kişiye ödenmesi gerekir. Aksi halde ödeme geçerli sayılmayabilir.
Kiranın Başkasına Ödenmesi Geçerli mi?
Kira bedelinin, kiraya veren dışında bir kişiye ödenmesi bazı hallerde geçerli olabilir:
1. Kiraya Verenin Yetki Verdiği Kişiye Ödeme (Vekâlet)
Eğer kiraya veren yazılı veya açık rıza ile bir kişiye kira tahsil etme yetkisi vermişse (örneğin noter onaylı vekâletname), kiracı bu kişiye yaptığı ödemeyle borcundan kurtulur.
2. Kiraya Verenin Ödemeyi Kabul Etmesi
Kiraya veren, kira bedelinin başka bir kişiye ödendiğini bilerek itiraz etmiyorsa (zımni onay), yapılan ödeme geçerli kabul edilir.
3. Miras veya Hisseli Mülkiyet Durumu
Taşınmaz birden fazla kişiye aitse (örneğin mirasçıların ortak mülkiyeti), paylı maliklerden biri kira bedelini alabilir. Ancak bu durumda diğer maliklerin de rızası arandığı gibi, temsil yetkisinin ispatı gerekir.
Geçersiz Ödemeye Bağlı Riskler
Kira bedelinin yetkisiz kişiye ödenmesi durumunda kiracının karşılaşabileceği riskler:
- Borç sona ermemiş sayılır. Kiracı, kira borcunu bir kez daha ödemek zorunda kalabilir.
- İcra takibi başlatılabilir. Kiraya veren tahsil edilemeyen kira için icra işlemi başlatabilir.
- Tahliye davası açılabilir. Özellikle iki haklı ihtar veya temerrüt nedeniyle tahliye riski doğabilir.
- Faiz ve mahkeme masraflarıyla yükümlü kalınabilir.
Kiracının Korunması İçin Alınacak Önlemler
| Önlem | Açıklama |
|---|---|
| Vekâletname istemek | Kira bedelini teslim alacak kişinin yetkili olup olmadığı kontrol edilmelidir. |
| Yazılı onay almak | Kiraya verenin ödeme yetkisini yazılı olarak vermesi istenmelidir. |
| Banka hesabı teyidi yapmak | Kiraya verene ait banka hesabı dışında ödeme yapılacaksa mutlaka yazılı teyit alınmalıdır. |
| Ödeme dekontuna açıklama yazmak | “… taşınmazın … ayına ait kira bedelidir” gibi bir açıklama yazılmalıdır. |
| Ortak maliklerde oybirliği aranması | Paylı mülkiyette ödemeler oybirliği veya temsilci aracılığıyla yapılmalıdır. |
Uyuşmazlıklarda Mahkeme Yaklaşımı
Yargıtay uygulamalarına göre:
- Yetkili olmayan kişiye yapılan kira ödemesi geçerli değildir.
- Kiracının iyi niyeti varsa dahi kira borcu sona ermiş sayılmaz.
- Kiraya verenin onayı veya zımni kabulü varsa ödeme geçerli olabilir.
- Kiraya verenin temsilcisine ödeme yapılması (örneğin yönetici veya avukat) durumunda vekâlet kontrolü yapılmalıdır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
- Kiranın başkasına ödenmesi geçerli midir?
Kiraya verenin açık onayı veya yetkili vekâletname yoksa ödeme geçerli sayılmaz. - Kira bedelini yöneticinin hesabına yatırmak geçerli midir?
Eğer yönetici kiraya verenin vekili değilse, ödeme riski kiracıya aittir. - Miras kalan taşınmazda bir mirasçıya ödeme yapılabilir mi?
Diğer mirasçıların rızası olmadan yapılan ödeme geçerli kabul edilmez. - Kira bedelini avukata ödemek geçerli olur mu?
Avukatın yazılı vekâletnamesi varsa geçerli sayılır. - Yanlış kişiye ödeme yaptım, tekrar ödemek zorunda mıyım?
Evet. Yetkisiz kişiye yapılan ödeme borcu sona erdirmez. - Kira bedeli elden ödenebilir mi?
Evet. Ancak makbuz alınmalıdır. 5000 TL üzeri ödemeler banka üzerinden yapılmalıdır. - Kiraya veren banka hesabını değiştirirse bildirim yapmalı mı?
Evet. Bildirim yapılmadan yapılan ödeme, eski hesaba giderse borç ödenmiş sayılmaz. - İcra takibi başlatılırsa dekontla ispat edebilir miyim?
Evet. Ancak alıcının yetkili kişi olup olmadığı incelenir. - Vekil olan kişi vefat ederse vekâlet geçerli olur mu?
Hayır. Vekâlet vekilin ölümüyle sona erer. - Kiraya veren ödeme yaptığım kişiye itiraz etmezse ödeme geçerli midir?
Evet. Bu durumda ödeme “zımni kabul” nedeniyle geçerli sayılır.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın