Nafaka borcu, boşanma ya da ayrılık sonrası mahkeme kararıyla ödenmesi hükme bağlanan bir yükümlülüktür. Ancak kimi zaman borçlular ekonomik zorluklar ya da ihmalkârlık nedeniyle nafaka ödemelerini zamanında yerine getiremezler. Bu durumda birikmiş nafaka borcu ortaya çıkar. Borcun uzun süre ödenmemesi halinde icra takibi, haciz ve hatta tazyik hapsi gibi ciddi yaptırımlar söz konusu olabilir. Peki birikmiş nafaka borcundan nasıl kurtulurum? Bu borç silinebilir mi, yapılandırılabilir mi veya taksitlendirilebilir mi?

Bu yazıda, nafaka borcunu ödeyemeyenler için mevcut yasal haklar ve çözüm yollarını detaylı şekilde ele alıyoruz.

Nafaka Borcu Nedir?

Nafaka, mahkeme kararıyla hükmedilen ve genellikle şu türlerde karşımıza çıkan bir borç türüdür:

• Yoksulluk nafakası
• İştirak nafakası (çocuk için)
• Tedbir nafakası (dava sürecinde)
• Yardım nafakası (anne-babaya)

Bu borç, belirli aralıklarla (genellikle aylık) ödenmek zorundadır. Ancak zamanında ödenmeyen nafaka tutarları, birikmiş nafaka borcu haline gelir ve alacaklı icra yoluna başvurabilir.

Birikmiş Nafaka Borcunun Sonuçları Nelerdir?

• İcra takibi başlatılır.
• Maaş haczi, banka hesaplarına el konulması gibi yaptırımlar uygulanır.
• Borcun ödenmemesi halinde 3 aya kadar tazyik hapsi (nafaka hapsi) verilebilir.
• Borçlu kişi bu süre içinde ödeme yapmazsa, ceza süresi tamamlanana kadar cezaevinde kalabilir.

Birikmiş Nafaka Borcundan Kurtulma Yolları

1. Ödeme ve Taksitlendirme

Borçlu, icra dairesine ya da alacaklıya başvurarak borcunu:

• Toplu olarak ödeyebilir,
• Taksitlendirme talebinde bulunabilir.

⚠️ Taksitlendirme için alacaklının rızası gerekir. Anlaşma sağlanırsa protokol yapılır.

2. Alacaklı ile Anlaşma (Feragat)

Alacaklı (örneğin eski eş), borçtan kısmen ya da tamamen feragat edebilir. Bu durumda:

• Taraflar arasında noter huzurunda anlaşma yapılabilir.
• Anlaşma icra dosyasına sunularak takip düşürülür.

3. Nafaka Borcunun İndirilmesi Talebi

Devam eden nafaka miktarı fazla ise, borçlu:

• Nafaka indirim davası açabilir (TMK 331).
• Bu dava birikmiş değil, ileriye dönük borç için geçerlidir.
• Mahkeme, gelir durumu ve ihtiyaçlara göre nafaka tutarını yeniden belirleyebilir.

4. Nafaka Borcu İçin Zamanaşımı

Her ne kadar nafaka borçları devamlılık arz etse de, her bir nafaka taksiti için ayrı zamanaşımı süresi işler:

• İcra takibine konu edilmemişse, her taksit için 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır.
• Süresi dolmuş nafaka alacakları ödenmek zorunda değildir, ancak icra takibi yapılmamış olması gerekir.

5. Hapis Cezasından Kurtulma Yolu

Nafaka hapsi, ödeme yapılmaması halinde verilir ve şu yollarla engellenebilir:

• Mahkeme kararı kesinleşmeden önce ödeme yapılması,
• Cezaevinde ödeme yapılması durumunda tahliye olunması,
• Borcun alacaklı tarafından affedilmesi.

Nafaka Borcunda Sıkça Sorulan Sorular

✅ Nafaka borcu silinebilir mi?

Kendiliğinden silinmez. Ancak alacaklının feragat etmesi, zamanaşımı ya da mahkeme kararıyla nafakanın kaldırılması halinde sona erer.

✅ Nafaka borcunu ödeyemiyorum, ne yapmalıyım?

Durumu belgelerle ispat ederek nafaka indirim ya da iptal davası açabilirsiniz. Ayrıca ödeme için alacaklıyla yapılandırma görüşmeleri yapılabilir.

✅ Cezaevine girmemek için ne yapmalıyım?

İcra takibine konu olan nafaka borcunu cezaevi öncesinde veya sırasında ödemeniz halinde ceza ortadan kalkar.

Sonuç

Birikmiş nafaka borcu, ihmale gelmeyen ve ciddi hukuki sonuçlar doğuran bir yükümlülüktür. Ancak borçtan tamamen kurtulmak ya da ödeme kolaylığı sağlamak mümkündür. Alacaklıyla anlaşma, taksitlendirme, indirim davası açma ve zamanaşımı gibi yasal yollarla bu borçtan kurtulma şansı doğabilir. Süreçte bir aile hukuku avukatından destek alınması, hem hapis cezası gibi ağır sonuçların önlenmesi hem de yasal hakların korunması açısından büyük önem taşır.

Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.